बिरालोले बाटो काट्यो भने यात्रा रोक्नु पर्ने? – विश्वास, विवेक र विज्ञानको दृष्टिले"

बिरालोले बाटो काट्यो भने यात्रा रोक्नु पर्ने? – विश्वास, विवेक र विज्ञानको दृष्टिले"

१. परम्परागत मान्यता र गाउँघरको विश्वास:

गाउँघरमा धेरैजसो मान्छेहरू विश्वास गर्छन् कि बिरालोले बाटो काट्यो भने यात्रा गर्न हुँदैन।

बिरालोले बाटो काट्ने बित्तिकै केही अनिष्ट हुन्छ, वा दुर्घटना हुने संकेत हो भन्ने धारणा लामो समयदेखि चलिआएको छ। विशेषतः कालो बिरालो यो मान्यतामा बढी जोडिन्छ।

२. धार्मिक पक्ष (हिन्दू दर्शन अनुसार):

हिन्दू धर्ममा बिरालोलाई अशुभ मानिने कुनै ठोस शास्त्रीय आधार भेटिँदैन।

तर बिरालो देवी शश्ठीको वाहन (सवारी) मानिन्छ।

कतिपय कथन अनुसार, देवीलाई अनादर गर्ने वा बिरालोलाई चोट पुर्‍याउनेलाई देवीले श्राप दिने बताइन्छ — जसका कारण मानिसहरूले डराउने र बिरालो बाटो काटेपछि थोरै समय पर्खने चलन बसेको हुन सक्छ।

३. वैज्ञानिक पक्ष (तथ्य र तर्क अनुसार):

वैज्ञानिक हिसाबले बिरालोले बाटो काट्नु कुनै अशुभ संकेत होइन।

बिरालो प्रायः एक्लै घुम्ने, सतर्क र चनाखो जनावर हो।

बिरालोले यदि बाटो काट्छ भने त्यो केवल यसले त्यहाँ केही देख्यो, आवाज सुनेर सतर्क भयो, वा आफ्नो बाटो छान्यो भन्ने हो — त्यसमा कुनै अलौकिक शक्ति लुकेको हुँदैन।

४. सामाजिक मनोविज्ञान (मनको खेल):

यदि बिरालोले बाटो काट्यो र त्यसपछि घटना भयो भने मानिसहरू त्यसलाई "संयोग" नभई "परिणाम" मान्छन्।

यही "confirmation bias" हो — जसमा हामी आफ्नो विश्वासको पुष्टि गर्ने उदाहरणहरू मात्र सम्झिन्छौं, न कि त्यसको खण्डन गर्ने।

यस्तै भएर "बिरालोको कारण दुर्घटना भयो" भन्ने सोच विकसित भयो।

५. ऐतिहासिक सम्भावित कारणहरू:

प्राचीन समयमा राति यात्रा गर्दा कालो बिरालो देखिनु डर लाग्दो हुन्थ्यो।

बिरालो अचानक बाटो काटेमा घोडा वा जनावर डराउने सम्भावना रहन्थ्यो — त्यसले दुर्घटना निम्त्याउँथ्यो।

त्यसैले यस्तो अवस्था "अशुभ" मान्ने सोच बस्यो — जुन आजसम्म आइपुगेको हो।

निष्कर्ष (हाम्रो दृष्टिकोण):

बिरालोले बाटो काट्नु अशुभ होइन, त्यो त केवल एक जीवको स्वतन्त्र चाल हो।

तर यदि तपाईंको मनमा शंका वा डर लाग्छ भने, थोरै समय थामेर अघि बढ्नु तपाईकै मानसिक सान्तिको लागि राम्रो हो।

कसैको मनमा श्रद्धा हुन्छ, कसैको मनमा विज्ञान —

दुवैलाई सन्तुलित रूपमा बुझ्न सके, समाज अझ राम्ररी अघि बढ्छ।8